Chùm xướng họa: KHÔNG & CÓ

 

Bài xướng:

Không

 

Không bóng thuyền qua biển vẫn chờ

Không lời ước hẹn cũng nên thơ.

Không duyên chi gặp xui buồn nhớ?

Không phút nào vơi bước dại khờ.

Không kết chỉ hồng thay Nguyệt Lão

Không màng tình khúc biệt Ngu Cơ.

Không vương cõi tạm bồ đề giác

Không sắc không hình sạch bụi nhơ.

Vũng Tàu, 26-3-2021.

HOA ĐĂNG

 

 

Bài họa 3:

Có

 

Có nghe thiếu phụ mải mê chờ

Có hỏi cô nàng ấy bạn thơ...

Có nhớ rằng hay hồn phách dại

Có yêu mới hiểu trí tâm khờ.

Có tình vẹn vẻ dù sai nước

Có nghĩa vuông tròn dẫu thất cơ.

Có lẽ vô thường nên ảo diệu

Có tường chỗ sạch biết nơi nhơ!

Tuy Hòa, 27-3-2021.

HIỆU VĂN

 

 

Bài họa 3:

Có

 

Có duyên bến nghiệp mãi mong chờ

Có phải chăng thuyền chán bến thơ?

Có lẽ tình kia nhiều vụng dại

Có đâu nghĩa ấy quá ngu khờ.

Có khi phận số chưa tìm mệnh

Có thể thân này khó gặp cơ.

Có chắc ngày mai mình tái ngộ

Có trời mới hiểu mối tình nhơ.

Trảng Bom, 26-3-2021.

VŨ NGỌC TRỪU

 

 

Bài họa 1:

Có

(Hoán vận)

 

Có vần nên điệu mới thành thơ

Có luật hòa niêm đối vận chờ...

Có bạn thân tình thêu chữ nhớ

Có nàng kết ngãi bện duyên cơ.

Có khi xúi quẩy xao lòng... lỡ

Có lúc nhàn thơi nhụt chí... khờ.

Có có không không tầm cõi giác

Có thiền vững định xả lòng nhơ.

Vũng Tàu, 26-3-2021.

CẨM PHÚ

 

* Trân trọng kính mời quý thi hữu gần xa cùng vui họa tiếp.

 

Lời bình của Nguyễn Đức Thụ

 

Tôi hiểu đây là lời tự sự của nhân vật chính trong thơ. Nhân vật thơ này, đã phải gồng mình để lắc đầu với bao cám dỗ, để sống an yên trong thế giói nội tâm của mình.

Trong phần thượng giải:

“Không bóng thuyền qua biển vẫn chờ

Không lời ước hẹn cũng nên thơ.

Không duyên chi gặp xui buồn nhớ?

Không phút nào vơi bước dại khờ.”

Tác giả đã KHÔNG với 4 thứ sắc hình: KHÔNG một bóng thuyền qua, mà biển muôn năm vẫn mặn mòi, vẫn vỗ sóng hôn bờ cát; KHÔNG cần có lời ước hẹn nào cả, mà cuộc đời ta vẫn cứ nên thơ; KHÔNG có duyên nợ gì, thì đâu phải buồn, phải nhớ; và biết rằng, trong cõi ta bà này, luôn KHÔNG vơi bước dại khờ rình rập. Người thơ nêu ra 4 quy luật tự nhiên, 4 điều thường thấy trong cuộc đời… để sống cho vững vàng, ít hệ lụy nhất, cho tâm hồn được thanh thản.

Trong phần hạ giải, 4 câu sau:

“Không kết chỉ hồng thay Nguyệt Lão

Không màng tình khúc biệt Ngu Cơ.

Không vương cõi tạm bồ đề giác

Không sắc không hình sạch bụi nhơ.”

Nhưng tâm trạng người thơ đầy mâu thuấn. KHÔNG, KHÔNG ĐẤY, nhưng nàng biết; không thể thoát sao được cái tính trời đã cài đặt cho bất kỳ ai. Cho nên đôi lúc nàng cũng đành. Nàng không bao giờ dám tự liều theo bản năng, mà phải đặt mình vào sự an bài của ông Tơ, bà Nguyệt, để cầu sự may rủi mà thôi.

“Không kết chỉ hồng thay Nguyệt Lão”

Câu này người thơ đã tiêu cực trước bài toán đa nghiệm của cuộc đời chăng? Và sái lắm với câu:

“Không màng tình khúc biệt Ngu Cơ.”

Nàng Ngu Cơ tài sắc tuyệt vời là vợ của vị anh hùng cái thế Hạng Võ. Mối tình đẹp hơn cả một bài thơ. Do thất cơ lơ vận, Hạng Võ có sức địch muôn người lại bị bại trận.

Hạng Võ vốn có dư sức phá được vòng vây trăm vạn địch quân, nhưng chàng lại bận tâm vì làm thế nào để bảo vệ cho được người ngọc. Ngu cơ biết ý, đã bất ngờ, rút gươm tự vẫn, để kich động ý chí cho Hạng Võ. Mối tình ấy thật cao thượng biết bao.

Có lẽ người thơ muốn dùng tích này là chỉ dùng theo cái ý mối tình nồng nàn của cặp tình trần ai vô nhị này mà thôi.

Nghĩa là, nếu có được cái nồng nàn ấy thì ta vẫn không màng, không cần đến. Ta chỉ thuận theo lẽ tùy duyên thôi.

Đến cặp kết:

“Không vương cõi tạm bồ đề giác

Không sắc không hình sạch bụi nhơ.”

Người thơ nghĩ, thôi ta sẽ thoát cõi tạm này, ta phải hướng thân ta về với thế giới bồ đề giác; cứ sống không sắc, không hình, vô ưu, vô ái là được thảnh thơi.

Qua bài thơ, ta thấy người thơ đang có một tâm trạng đầy mâu thuẫn, muốn dấn thân vào đời nhưng lại sợ túc trái tiền duyên. Muốn ‘KHÔNG SẮC KHÔNG HÌNH SẠCH BỤI NHƠ”, nhưng lòng trần đâu dễ dứt; còn cha mẹ, con cái, còn bao nhiêu chút tình riêng tư trắc ẩn khác.

Trong khi ngổn ngang trăm mối bên lòng, người thơ đã mượn bài thơ 8 chữ “KHÔNG”, để thể hiện nỗi trăn trở.

Nhưng tôi tin rằng, với nghị lực sống của mình, người thơ sẽ sáng suốt lái bè lau, vượt qua sóng gió, để cặp bến bờ hạnh phúc.

Chúc mừng Hoa Đăng với bài KHÔNG chứa đựng văn hóa thiền êm dịu.

 

Hà Nội, 28-3-2021.

NGUYỄN ĐỨC THỤ