Nỗi niềm Thất Tịch

Nhìn bóng hoàng hôn ẩn cuối trời
Len vào chút vị giọt mưa rơi...
Xuyến xao dõi bước xua tình vắng
Tha thiết mong thuyền cập biển khơi.
Thương dáng tưởng hình hoa rũ sắc
Kết mây gửi gió nhạc hòa lời.
Một ngày Thất Tịch niềm chưa thỏa
Nguyện mãi chung lòng duyên thắm tươi.

HOA TÂM

Thử giải mã các thông tin từ các câu từ nằm trong bài thơ “Tình Ngâu” của Hoa Tâm

Ta thấy bài thơ được đặt trong hệ quy chiếu của tựa đề “Tình Ngâu”; nói cách khác, ta thử xem 8 câu thơ có chứa những thông tin gì về 2 chữ tựa đề.

Xin đọc 2 câu mở:

“Nhìn bóng hoàng hôn tận cuối trời

Len vào chút vị giọt mưa rơi.”

Đọc 2 câu thơ mở đề ta đã thấy không gian thơ và thời gian thơ nó man mác buồn. Nhân vật thơ trong bài thẫn thờ trước cảnh ngày đã cạn, tiếc nuối nhìn xa xăm mãi tận cuối trời. Tình cảnh ấy lại xảy ra vào lúc mưa ngâu, mưa dầm dề, hạt mưa thấm vào môi, khiến cho nhân vật thơ cảm được “vị mưa rơi”, một cái vị khó tả nên lời…

Ta đọc tiếp 2 câu thực của bài thơ:

“Xuyến xao dõi bước xua tình vắng

Tha thiết mong thuyền cập biển khơi.”

Đây là một liên thơ khó bàn giải ở các chữ “xua tình vắng” và “cập biển khơi”.

À, tôi hiểu rồi. Người thơ đang xuyến xao, bồn chồn dõi bước tìm cách xua đi cái cảnh cô đơn tình vắng lặng trên bãi hoàng hôn mênh mông khi ngày đang cạn; và đang tha thiết mong sao cho con thuyền đi tìm tự do, không rào cản được băng băng ra khơi, Tôi đã giải mã ba chữ “cập biển khơi”. Người ta thường nói, thuyền cập bến; ở đây tác giả lại mong đến tha thiết cái việc thuyền được gặp biển mà lại biển khơi, biển xa bờ kia. Hai câu thực đã cực tả rành rọt tâm trạng của người thơ, đang khát khao hạnh phúc lứa đôi, thuyền cập biển.

Xin đọc tiếp đến hai câu luận:

“Thương dáng tưởng hình hoa rũ sắc

Kết mây gửi gió nhạc hòa lời.”

Nhân vật thơ trong bài tự thấy thương mình lắm, thương cho hương sắc cuộc đời mình đang rũ tàn theo năm tháng cạn vơi… Và, thấy không còn tin ai ở trong cõi đời nhiều trắc ẩn, mà chỉ còn tin nhờ vào kết mây làm bức tình thơ, nhờ gió dạo lên khúc nhạc lòng.

Và, bây giờ xin đọc đến 2 câu kết:

“Một ngày Thất Tịch niềm chưa thỏa

Nguyện mãi chung lòng duyên thắm tươi.”

Người thơ ở đây rất cảm thông với vợ chồng Chức Nữ, Ngưu Lang. Họ vốn là vợ chồng; Chức Nữ con gái nhà Trời, trốn Trời xuống trần làm vợ chàng Ngưu, một chàng chăn trâu. Một ngày sau (một ngày trên trời bằng mười năm hạ giới), nhà Trời mới biết, sai Thiên Lôi bắt về, đày Chức Nữ ở một bên bờ sông Ngân, đày Chàng Ngưu ở một bên. Nhà Trời nghĩ cũng thương con, nên hàng năm, vào ngày mồng Bảy tháng Bảy đã cho họ gặp nhau. Ôi, môt năm hạ giới (một khắc thiên đình) thì làm sao giãi tỏ hết nỗi niềm xa cách. Câu chuyện này chưa chắc đã y xì như hoàn cảnh của người thơ, nhưng ít ra, nỗi niềm “tình vắng” ấy cũng là câu tâm trạng tương đồng.

Và, nhân vật thơ của chúng ta, đã xao xuyến, đã tha thiết mong đợi một nhân vật thơ thứ hai để nguyện đi hết cuộc đời này. Ta cảm ơn bài thơ đã cho một cái kết tiền bi, hậu lạc, tốt đẹp không làm sái lòng ai.

NGUYỄN ĐỨC THỤ